Yazılarımda yöneticiliğin mevcut girdilerden maksimum çıktıları alma sanatı olduğuna değinmiş ve yöneticilik tiplerini açıklamıştım. Şirketlerde ne kadar fazla Lider Yönetici mevcut ise hem varlığını devam ettirme hem de yeni gelişmelere reaksiyon gösterme hususunda o kadar avantajlı olacaktır. Hal böyle iken şirketlerin olabildiğince doğru şekilde Lider Yönetici adaylarını saptayıp gelişimlerini desteklemesi önem arz etmektedir.
Bu yazımızda ise yöneticilerin benimsemesi ve uygulaması durumunda şirketlere önemli bir katkı sağlayacak olan “Hata Toleranslı Yönetim” konseptinden bahsetmeye çalışacağım.
Her yönetici hem yapılması gerekli görevleri bilmek hem de bu görevleri yaptıracağı çalışanları yeterli seviyede tanımak zorundadır. Görevlerin hedeflenen zamanda ve hedeflenen kalitede yapılması için bu bilgiler elzemdir.
Varsayalım yönetici görevlendirmeleri yaptı ve görev sırasında birçok çalışan işini yapmaya başladı ve planlamaya göre yürütülüyor. Uzun nefesli her görevde ve görevlendirmede işlemlerin yapılması sırasında mutlaka hatalar yapılacaktır. İnsanın söz konusu olduğu her ortamda mutlaka hatalarda olacaktır. İşte bu noktada Yöneticinin yöneticilik vasıfları çok ama çok önem arz etmektedir. Yöneticinin çalışma alanında oluşturduğu ortam çalışanların yaptıkları hataları söylemelerine ve birlikte çözüm bulmalarına uygun ortam olabileceği gibi hata yapanların cezalandırıldığı bir ortam da olabilir. Bu iki farklı durumu biraz daha açmamız gerekiyor.
İki tavır arasındaki büyük farkı uçak bakım alanından bir örnek ile açıklamak daha yerinde olacaktır.
Uçak Bakım merkezindeyiz ve hummalı bir çalışma ile C bakımı icra edilmekte. Söküm-Kontrol-Bakım-Takım aşamalarındaki tüm süreçler başarı ile tamamlandı. Her şey yolunda görünüyor. Uçak için son testlerden sonra Uçuşa Elverişlilik belgesi düzenlenmek üzere. Motor üzerinde bakım yapan bir Uçak Teknisyeni son anda motor üzerinde bulunması gereken bir aparatı takmadığını fark ediyor. İşte yönetici tavrı bu noktada çok önemli. Yöneticinin oluşturduğu ortam hatalara toleranslı bir yaklaşım ise Uçak Teknisyenimiz bu durumu anında ilk amirlerine bildirir ve gerekli inceleme yapılarak uçak hangarda iken küçük bir işgücü harcayarak problem çözülür. Yok eğer yönetici hata yapanı cezalandıran bir ortam oluşturmuşsa ve yapılan hatanın muhatabını bulmak zor olacaksa Uçak Teknisyeni arkadaşımız korkarak bu durumu söyleyemezse durum çok daha farklı gelişecektir doğal olarak. Testlerde net olarak fark edilmez ise yapılan hata uçak için uçuşa elverişlilik sertifikası düzenlenecek. Uçuş hattına bilgi verilecek ve uçak sefere çıkmak için teslim edilecek. Sefere çıkmadan önce o eksik parça dolayısıyla örneğin bir vibrasyon olduğunda hat teknisyeni duruma müdahale edecek ve belki daha büyük maliyetle ve zaman kaybı ile arızayı giderecek veya abartıyorum belki uçak seferden çekilerek tekrar hangara alınacak. İşte bu nokta da hangarda iken 1 birim maliyetle giderilecek arıza yaklaşık 100 birimlik bir kayba yol açmış olacak. Hadi diyelim ilk testte yine vibrasyon oluşmadı yolcular alındı ve pist başına gidildi. Tam güç verilip kalkışa geçilecekken vibrasyon pilot tarafından tespit edildi ve anında kalkıştan vazgeçildi. İşte bu durumda kayıplar (yolcu güveni, pistten dönme, yolcu boşaltma, başka bir uçak tedariki, seferlerin kayması riskleri ve daha niceleri) oldu mu size 10.000 birim (belki daha fazla). Daha ileri gidersek uçak havalandıktan sonra ortaya çıkacak bir sorunun maliyeti ve daha önemlisi uçuş emniyetine olumsuz etkisi çok daha büyük olacaktır.
Örnekten de görülebileceği üzere bir şirkette yöneticilerin oluşturduğu “hata toleranslı yönetim konsepti” hakimse problemler büyümeden ortadan kaldırılabilir.
Bulunduğunuz tüm ortamlarda (aile, şirket, grup vb.) hata toleranslı yönetim konseptini uygulamanız dileği ile saygılarımı sunuyorum.
Özcan Uzunoğlu
23 Nisan 2022